Wskaźnik PageRank Google – czym jest i jak działa?

Wskaźnik PageRank to jeden z ponad 200 czynników rankingowych Google, który niegdyś odgrywał kluczową rolę w pozycjonowaniu stron i decydował o ich pozycji w wynikach wyszukiwania. Opierał się na znanej od dawna heurystyce, która zakładała, że o jakości źródła świadczy liczba tekstów na nie się powołująca. W odniesieniu do PageRank źródłami były linki. Mówiąc prościej, im więcej linków prowadziło do danej witryny, tym wartościowsza była ona dla robotów Google’a i wyższe miejsce zajmowała w wyszukiwarce. Sprawiało to, że strony, zamiast konkurować wartościową treścią i strukturą informacyjna, rywalizowały liczbą odnośników. Z tego powodu, wraz z rozwojem Google, PageRank ewoluował i stracił na ważności.

Wskaźnik PageRank to matematyczna formuła, która ocenia jakość strony, poprzez liczbę i jakość linków odnoszących się do niej. W ten sposób oceniana była ważność danej witryny – na podstawie liczby odnośników w innych serwisach.

Historia PageRank – jednego z pierwszych wskaźników Google

PageRank to jeden z pierwszych algorytmów Google’a. Opracowany został w 1996 roku przez jego założycieli Larry’ego Page’a i Sergeya Brina podczas studiów na uniwersytecie Stanforda – jednej z najbardziej prestiżowych uczelni świata, znajdującej się w kalifornijskiej Dolinie Krzemowej.

Ciekawostką jest, że jej pierwszy człon nie pochodzi od angielskiego słowa „page” (strona), a bierze się od nazwiska jednego z twórców – Larry’ego Page’a.

Jak obliczyć PageRank?

W 1997 roku opublikowano oficjalny referat autorstwa Larry’ego Page’a i Sergeya Brina, w którym zamieścili wzór na obliczenie wskaźnika PageRank:

„We assume page A has pages T1…Tn which point to it (i.e., are citations). The parameter d is a damping factor which can be set between 0 and 1. We usually set d to 0.85. There are more details about d in the next section. Also C(A) is defined as the number of links going out of page A. The PageRank of a page A is given as follows:

PR(A) = (1‑d) + d (PR(T1)/C(T1) + … + PR(Tn)/C(Tn))

Note that the PageRanks form a probability distribution over web pages, so the sum of all web pages’ PageRanks will be one.”

Tłumacząc i upraszczając powyższy cytat – PageRank obliczany był na bazie trzech czynników:

• liczby i jakości linków przychodzących,
• liczby linków wychodzących z każdej linkującej strony,
• wskaźnika PageRank każdej linkującej strony.

Bazując na powyższych danych, najbardziej wartościowym linkiem, w kontekście przepływu PageRank, byłby ten wychodzący ze strony z jak najwyższym wskaźnikiem PageRank i jak najmniejszą liczbą linków wychodzących.

Wzór ten zakłada również tak zwany „współczynnik tłumienia”, który symuluje prawdopodobieństwo kliknięcia odnośnika przez przypadkową osobę odwiedzającą witrynę.

Do kliknięcia odnośnika z największym prawdopodobieństwem dojdzie na pierwszej odwiedzanej stronie. Z tego powodu z każdym przejściem na kolejną, wskaźnik PageRank jest pomnożony przez „współczynnik tłumienia” ogólnie przyjęty jako 0,85.

Jeśli pomiędzy linkującą stroną a stroną linkowaną, występuje tylko jeden przeskok, odnośnik ten będzie miał wysoką wartość. W przypadku czterech przeskoków przekazywany PageRank zostanie rozmyty i nie będzie miał dużego wpływu na ocenę strony.

Czynniki mające wpływ na PageRank

Jakie dokładnie czynniki decydują (lub też decydowały) o sile PageRank? Poniżej wymieniam cztery najważniejsze:

• anchor tekstowy odnośnika,
• prawdopodobieństwo kliknięcia odnośnika,
• linkowanie wewnętrzne,­­
• linki „nofollow”.

Warto pamiętać, że formę linków przyjmują także grafiki. W odnośniku graficznym kotwicą tekstową jest atrybut alt, który przeznaczony jest do opisowego przedstawienia jej zawartości. Wyświetlany jest użytkownikom, w momencie gdy grafika nie zdoła się załadować. Jest też wsparciem dla osób niewidomych lub słabowidzących, korzystających z internetu z wykorzystaniem specjalnych czytników.

Anchor tekstowy odnośnika

Anchor tekst, zwany także „kotwicą”, to część tekstu, pod którym kryje się link prowadzący do strony internetowej.

We wczesnych latach Google’a kotwice tekstowe odgrywały kluczową rolę w rankingu stron. Ich wpływ wciąż jest znaczący w procesie pozycjonowania, dlatego tak ważne jest właściwe zadbanie o profil linkowy.

Przykładowo, jeśli chcesz wypozycjonować stronę na frazę „pozycjonowanie stron internetowych”, każdy link, który użyje tej frazy jako kotwicy, pomoże osiągnąć wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania. Niezależnie, czy będzie to:

• fraza dokładna,
• odmiana frazeologiczna,
• fraza zawierająca część wyrażenia,
• fraza podobna, jak np. „pozycjonowanie sklepów internetowych”.

Wartość będzie miał również klasyczny odnośnik zawierający jako „kotwicę” adres URL, jeśli tylko content strony będzie choćby częściowo odpowiadał tematyce danej frazy (a jeszcze większą, gdy otaczająca treść zawiera frazy kluczowe). Sytuacja taka ma miejsce np. gdy anchor z adresem URL w artykule jest powołaniem się na źródło informacji.

Prawdopodobieństwo kliknięcia odnośnika

Prawdopodobieństwo kliknięcia odnośnika jest kluczowym czynnikiem determinującym przepływ PageRank.

Oryginalny algorytm wskaźnika zakładał, że do każdego odnośnika na stronie zostaje przypisana jednakowa wartość. Wprowadzony w 2004 roku Google’s Reasonable Surfer patent działa na bazie założenia, że nie każdy link zostanie kliknięty z jednakowym prawdopodobieństwem. Z tego powodu wartość różnorakich odnośników powinna być determinowana, zgodnie z ich potencjałem do kliknięcia przez użytkownika strony.

W ten sposób na wartości straciły przede wszystkim odnośniki znajdujące się w stałych elementach strony, takich jak:

• nagłówek,
• sidebar,
• stopka

oraz inne powtarzalne w obrębie serwisu bloki treści, jak na przykład krótki opis autora we wstępie każdego wpisu.

Najbardziej drastyczne obniżenie wartości PageRank dotyczyło wszelakich odnośników w formie promocyjnej, które w obecnych czasach Google identyfikuje z coraz większą precyzją, jak np. banery reklamowe czy polecane w stopce strony.

Linkowanie wewnętrzne

Linkowanie wewnętrzne to jeden z najważniejszych elementów optymalizacji strony, który wspiera proces pozycjonowania na wielu płaszczyznach. Właściwa strategia linkowania wewnętrznego to jedno z najpotężniejszych narzędzi, jakie można wykorzystać do zwiększenia widoczności strony w wyszukiwarkach internetowych.

Ułatwia ono indeksację i pomaga nowym stronom pojawić się w wynikach wyszukiwania, a istniejącym już witrynom pozwala na poprawienie już osiąganych rezultatów i wzrost pozycji.

Właściwe linkowanie wewnętrzne sprawia, że PageRank „płynie” przez stronę, zwiększając wartość podstron, do których prowadzą odnośniki.

Atrybuty odnośnika: „nofollow”, „ugc”, „sponsored”

Jeszcze niedawno dodanie do linku atrybutu rel=”nofollow” sprawiało, że odnośnik nie przenosił żadnej mocy do linkowanej podstrony. Dziś jest to dla Google jedynie wskazówką i to od algorytmów zależy, jak zostanie zakwalifikowany dany odnośnik.

Wraz z tą zmianą pojawiły się dwa nowe atrybuty relacyjne, niejako rozszerzenie „nofollow”, które pozwalają na dokładniejsze opisanie wyszukiwarkom charakteru odnośnika.

Są to:

• rel=„sponsored” – przeznaczony dla odnośników reklamowych,
• rel=„ugc” – przeznaczony dla odnośników, które pojawiły się na stronie w treści dodanej przez użytkowników strony np. w sekcji komentarzy.

Dlaczego Google zrezygnowało z publicznie dostępnego PageRank?

Wedle informacji przekazanych przez Google, PageRank przestał być publicznie dostępny, by nie wprowadzać w błąd użytkowników i właścicieli stron, którzy przykładali do niego zbyt dużą uwagę.

Po pewnym czasie powstały boty linkujące na masową skalę, a oferowanie linków o wysokim wskaźniku było na porządku dziennym. Problemem stał się również wszechobecny spam w komentarzach. Wiele osób próbowało uszczknąć odrobinę PageRanku z innych stron, umieszczając w komentarzach odnośnik do witryny – czy to działając na rzecz własnej strony czy też komercyjnie.

Inną praktyką manipulacji przepływem mocy strony był tzw. „PageRank scultpting”. Polegało to na masowym dodawaniu atrybutu rel=„nofollow” do mniej istotnych linków wewnętrznych tak, by PageRank przekazywany był tylko do podstron, które miały być wzmocnione.

W ten sposób można było skoncentrować cały przepływ PageRank na konkretną podstronę, zamiast na kilkanaście, kilkadziesiąt czy też kilkaset. Metoda ta przestała być dostępna w 2009 roku. Od tego momentu PageRank dzielony jest równomiernie na każdy odnośnik, nawet jeśli posiada on atrybut rel=„nofollow” i nie dojdzie do przepływu mocy.

Jakie domeny mogą liczyć na najwyższy wskaźnik PageRank?

10 stopniowa skala punktowa wskaźnika PageRank oddziela strony mniej popularne i mniej zaufane od tych, które na bazie algorytmu niosą dodatnią wartość użytkownikom. Najniższa ocena przypisywana świeżym domenom to N/A – „not avaible”.

Wraz z czasem i rozwojem strony wzrosnąć może ona o kolejne punkty w skali. Im wyższy wskaźnik PageRank, tym trudniej go uzyskać, najwyższe oceny 8, 9 i 10 zarezerwowane są dla największych i najbardziej znaczących serwisów, takich jak np. Facebook, Reddit czy BBC.

Czy obecnie PageRank brany jest pod uwagę przy pozycjonowaniu stron?

Tak. PageRank nadal jest liczącym się czynnikiem rankingowym, choć nie ma już dokładnej metody, by sprawdzić, jaką ocenę otrzymała dane strona internetowa. Przeprowadzić można jedynie szacunkowe kalkulacje i dbać o utrzymanie dobrych praktyk optymalizacyjnych. Różne narzędzia pomiarowe oferują przybliżone zamienniki, takie np. URL Rating w Ahrefsie czy też Authority Score w Semrush.

Mogą być to pomocne wskaźniki, ale ostatecznie konieczny jest też własny audyt i przebadanie strony pod kątem różnych czynników. Przede wszystkim potrzebne jest tzw. „wyczucie” i zrozumienie sposobu działania algorytmów.­­­­­