Co to jest wyszukiwarka internetowa i jak działa?

Natłok informacji, który nie sposób w całości przeanalizować czy przyswoić – to przekleństwo dzisiejszych czasów. Nie inaczej jest w internecie. Trudno wyobrazić sobie znalezienie odpowiedniej informacji bez wiedzy, gdzie jej szukać. Na szczęście, mamy wyszukiwarki internetowe! Bardzo dużą część pracy wykonują one za nas, pokazując nam wyniki dokładnie dopasowane do zapytania. Nie wiecie, jak to działa i jakie rodzaje wyszukiwarek są popularne w 2023 roku? Sprawdźmy!

Co to jest jest wyszukiwarka internetowa?

Wyszukiwarka internetowa to program lub strona, z pomocą której możesz wyszukać informacje obecne w jej zasobach. Do jej zasobów należą przede wszystkim treści, ale także różnego rodzaju pliki, np. grafiki czy dokumenty PDF.

Wyszukiwarki internetowe często w niecałą sekundę potrafią znaleźć miliony wyników. Użytkownik musi jedynie wpisać konkretne słowo kluczowe, aby otrzymać wyniki na jego temat. Słowem kluczowym może być bardzo ogólne zagadnienie (np. jednowyrazowe), ale także zdania czy bardziej zawężone frazy. Bardziej szczegółowe zapytanie daje bardziej zawężone wyniki. Krótko mówiąc, mamy do czynienia z olbrzymim zbiorem danych, który zostaje dla nas uporządkowany za pomocą konkretnych kryteriów, finalnie tworząc ranking, gdzie pierwsze wyniki są uznawane za najlepsze. Prezentacja wyników może różnić się w zależności od danej wyszukiwarki.  Przykładowo Google – wyszukiwarka internetowa, która jest najbardziej znana internautom – oprócz typowego rankingu pokazuje także mapki. Może też prezentować tzw. direct answer – tekst z bezpośrednią odpowiedzią na temat wyszukiwanego  zagadnienia, bez konieczności klikania w linki.

Jak działają wyszukiwarki internetowe?

Pozornie sprawa wydaje się prosta. Wpisujemy słowo kluczowe i otrzymujemy wyniki, które mu odpowiadają. Za tą prostą czynnością kryją się jednak setki procesów. Współczesne wyszukiwarki to skomplikowane systemy, których działanie opiera się na różnego rodzaju oprogramowaniach. Do głównych elementów, odpowiedzialnych za działanie wyszukiwarki, możemy zaliczyć:

• robota indeksującego – nazywany też pająkiem lub crawlerem. Jego zadaniem jest czytanie i analizowanie zawartości stron internetowych i ich kodu źródłowego. Ponadto, roboty wyszukiwarek podążają także za linkami, które są umieszczone w obrębie strony. Dotyczy to zarówno linków zewnętrznych, jak i zewnętrznych. Jeśli dana strona internetowa nie została odwiedzona przez robota wyszukiwarki, to nie znajdziemy jej w wynikach. Będzie tak również w sytuacji, w której strona w żaden sposób nie pokrywa się z wyszukiwanym słowem kluczowym (strona ma zupełnie inną tematykę, dana fraza w ogóle na niej nie występuje itd.)
• indekser – to, co przeanalizowały roboty wyszukiwarki, zostaje w pewien sposób zapisane (zaindeksowane) w wynikach, tworząc indeks stron, które odpowiadają danemu zapytaniu. Indeksowanie jest możliwe tylko wtedy, kiedy na danej stronie nie ma ustawień ograniczających ten proces. O tym jednak w dalszej części artykułu,
• searcher (wyniki wyszukiwania) – to baza wszystkich serwisów internetowych, które zostały przebadane i zaindeksowane przez roboty. Dzięki temu powstaje na bieżąco aktualizowana lista serwisów www, które odpowiadają konkretnemu słowu kluczowemu. Searcher jest odpowiedzialny za prezentację wyników, ale także za podpowiedzi do nich itd.

Do tych trzech elementów dochodzą także mniejsze – typu konwertery dokumentów, oprogramowanie odpowiedzialne za wykrywanie technik niedozwolonych czy moduły służące do administracji.

Wiemy już mniej więcej, w jaki sposób działa wyszukiwarka internetowa. Należy jeszcze odpowiedzieć na pytanie, co decyduje o kształcie wyników w wyszukiwarce. Dlaczego niektóre strony zajmują pierwsze miejsca, a niektórych w indeksie nie znajdziemy w ogóle? Kluczowym pojęciem będzie tutaj algorytm wyszukiwarki.

Algorytm wyszukiwarki

Co zatem determinuje kolejność wyników? Odpowiedzialne za to są algorytmy wyszukiwarek.

Pełna ich lista nie jest znana, a wręcz jest pilnie strzeżona. Wiemy jednak, że najpopularniejsze wyszukiwarki zwracają uwagę na takie elementy jak:

• występowanie słów kluczowych w obrębie danego serwisu,
• jakość i liczba linków, które prowadzą do danej strony,
• wartościowe treści – ich zawartość, struktura, unikalność,
• historia i moc domeny.

To tylko niektóre z elementów, które należy zoptymalizować, jeśli chce się zdobywać najwyższe pozycje w wyszukiwarkach. Jednak nie zawsze te czynniki były najważniejsze, jeśli chodzi o pozycję, chociażby w rankingu Google. Algorytmy wyszukiwarek często się zmieniają, przechodzą aktualizacje, co nierzadko ma ogromny wpływ na to, jakie wyniki osiąga dana strona. Jeszcze kilka lat temu jednym z kluczowych czynników rankingowych była liczba linków, która prowadzi do strony, nawet kosztem ich jakości. Dzisiaj taka praktyka może przynieść wręcz odwrotny skutek i doprowadzić do nałożenia kary, a w konsekwencji do zniknięcia z wyników wyszukiwań. Nie da się przewidzieć ani czasu, ani zakresu zmian w bieżących algorytmach. Dlatego najlepszą praktyką jest ciągłe doskonalenie swojej strony i dostarczanie wartościowych treści, pamiętając przy tym, że najważniejszy zawsze będzie użytkownik.

Co może obniżyć wartość strony w wyszukiwarce?

Wartość strony mogą obniżyć na przykład być linki niskiej jakości. Należy się także wystrzegać treści szkodliwych czy uważanych za SPAM. Bardzo ważnym elementem są treści. Wyszukiwarka internetowa Google kładzie mocny nacisk na to, żeby pozytywnie oceniać strony, których treści są unikalne, tj. nie występują nigdzie indziej w sieci. Dla robotów wyszukiwarek takie treści są sygnałem, że strona internetowa jest prowadzona z należytą starannością.

Nie bez znaczenia jest także stabilne działanie strony oraz prędkość ładowania. Częste awarie serwera mogą być sygnałem, że strona nie dostarczy użytkownikowi pożądanej zawartości, a przerwy w jej działaniu czynią ją mniej wartościową. To wszystko może się przełożyć na obniżenie pozycji dla poszczególnych słów kluczowych.

Czy wszystkie strony internetowe znajdziemy w wynikach wyszukiwania?

W wynikach wyszukiwarek internetowych znajdziemy przede wszystkim te strony, które w żaden sposób nie są zablokowane przed indeksowaniem.

Oczywiście pewne zasoby blokowane są przed wyszukiwarkami celowo (np. przez znikomą ich wartość – np. podstrony takie jak koszyk, strony logowania itp.), ale są to tylko poszczególne elementy całości. Roboty wyszukiwarek powinny mieć swobodny dostęp do strony internetowej i mieć możliwość jej oceny na podstawie konkretnego algorytmu.

W wynikach wyszukiwania nie znajdziemy także podstron, które w żaden sposób nie odpowiadają na dane zapytanie, nowopowstałych serwisów czy podstron, które jeszcze nie zostały przeanalizowane i uwzględnione przez crawlery. Nie mam tam także serwisów, na które została nałożona kara lub filtr algorytmiczny ze względu na nieprawidłowe praktyki.

Google – wyszukiwarka internetowa jako źródło wiedzy

Bez wątpienia prym wiedzie wyszukiwarka Google. Nazwa ma swoje korzenie w matematycznym terminie googol, który oznacza liczbę 10100.  Celem tej gry słów było pokazanie, do jakich rozmiarów będzie dążyć Google, jeśli chodzi o zaindeksowane podstrony.

Inne wyszukiwarki mają znacznie mniejsze zasięgi. Według  Statcounter udział w rynku poszczególnych wyszukiwarek  w maju 2020 prezentuje się następująco:

Widać zatem, że w skali świata przewaga Google jest wręcz miażdżąca.

Z każdym rokiem (a czasami nawet miesiącem) Google wprowadza coraz bardziej skomplikowane algorytmy, które mają za zadanie znajdować jak najbardziej trafne wyniki i prezentować je użytkownikom.

Google – wyszukiwarka gigant, ale nie wszędzie

Pomimo tego, że na świecie Google zgarnia ponad 90% użytkowników, są pewne wyjątki, gdzie Google wcale nie radzi sobie tak dobrze. Do takich krajów możemy zaliczyć przede wszystkim Chiny, gdzie najpopularniejszymi wyszukiwarkami są Baidu i Sogou:

Żródło: zrzut z chińskiej wyszukiwarki Sogou

W Chinach Google jest wybierane przez niecałe 3% użytkowników, co plasuje światowego giganta dopiero na czwartej pozycji, za azjatyckimi wyszukiwarkami.

Ciekawym przypadkiem jest także Rosja, gdzie Google ma dosyć silną pozycję, ale ma tylko minimalną przewagę nad rodzimą wyszukiwarką Yandex.

Google nadal ma tutaj ponad połowę udziału w rynku, ale przewaga nad Yandex nie jest tutaj tak spektakularna jak w innych krajach na świecie. Yandex został stworzony specjalnie dla Rosjan i  może lepiej sobie radzić z niuansami języka rosyjskiego, co pozwala na lepsze dopasowanie wyników.

Pozostałe przykłady wyszukiwarek internetowych w 2023

Jak widać na powyższych wykresach, zarówno na świecie, jak i w krajach gdzie Google nie dominuje, pojawiają się także inne wyszukiwarki – takie jak Yahoo, Bing czy inne, których udział jest tak mały, że nie zostają wymienione z nazwy. W Korei Południowej dosyć popularna jest także wyszukiwarka Naver  – tutaj powodem podobnie jak w Rosji, może być specyfika języka i fakt, że Naver to produkt koreański stworzony z myślą o koreańskim języku.

Co, oprócz kwestii związanych z językiem, powoduje, że użytkownicy wybierają inne wyszukiwarki mimo tak dużej dominacji Google? Jedną z przyczyn może być kwestia bezpieczeństwa i zbierania informacji. Google nie ukrywa, że zbierane przez wyszukiwarkę informacje są przez firmę wykorzystywane, chociażby do lepszego dopasowania reklam czy nawet samego profilu wyników.

Strach przed przechowywaniem informacji przez wielkie koncerny stał się kolejnym punktem umożliwiającym konkurencję z Google. Firma ta zupełnie nie kryje się z tym, że informacje zbiera i wykorzystuje m. in. w podawaniu spersonalizowanych reklam czy nawet wyników wyszukiwania. Wyszukiwarką, która jak twierdzą jej twórcy, nie zbiera żadnych danych użytkowników, jest DuckDuckGo. Brak spersonalizowanych wyników pozwala na dotarcie do takich informacji, które np. przez Google mogą być pomijane. Generalnie, korzystając z różnych wyszukiwarek internetowych, mamy szansę na otrzymanie zróżnicowanych wyników.

Wyszukiwarka internetowa a SEO

Jeśli chodzi o pozycjonowanie, to większość wyszukiwarek działa na takich samych zasadach i korzysta z bardzo podobnych metod. Jednym z największych atutów w oczach wyszukiwarek będzie zatem unikalna i wartościowa treść naszej strony www. Trzeba jednak pamiętać, że każdy silnik jest inaczej skonstruowany i korzysta z innych algorytmów. Te z kolei mogą różnic się między sobą, jeśli chodzi o ocenę poszczególnych elementów. Jak zostało wspomniane wcześniej – najlepiej zawsze dążyć do tego, aby dany serwis jak najlepiej odpowiadał intencji użytkownika. I ciągle go doskonalić, zarówno jeśli chodzi o aspekty techniczne, jak i merytoryczne. Pozycjonowanie w wyszukiwarkach to zazwyczaj złożony proces, który wymaga czasu. Ale przy zachowaniu odpowiednich standardów i przestrzeganiu reguł, pozycje w nich będą coraz lepsze!